Tele Tu’uaiga Lē Faavaea i le Tusi sa Faalauiloaina

0
859

I se feiloaiga a le Ofisa Sili a le Iuni Lakapi a Samoa ma le vasega o tusitala i le vaisao nei, na saunoa ai le afioga ia Faleomavaega Vincent Fepuleai i le tulaga o le tele o tuuaiga e le faavaea ma e le faamaonia foi sa tuuina mai i se tusi a tama taaalo, lea sa lomiaina e le Radio Polynesia i le Aso Sa ua mavae atu nei.

Saunoa Faleomavaega, “E oo mai lava i le taimi lenei, e lei taulimaina lava e le Lakapi Samoa se kopi o le tusi, ae o lenei tusi na agai i le Asosi o Tama Taaalo ma ui mai ai i se tasi o ualesi faasalalau, e aunoa ma se agai mai i le Pulega a le Uni Lakapi.”

Ui i lea, sa vave ona ia taloina le Komiti Faafoe a le Lakapi Samoa, ma filifili ai loa ni sui o se Komiti Faapitoa e auai ai ma se sui o tama taaalo, e iloilo le mataupu i se tulaga e le faaituau i le pulega, poo tama taaalo foi.

“I la’u maitau e ogaoga tu’uaiga o loo i le tusi ua faalauiloa, ma sa faapena ona fono ai loa le Komiti Faatonu, e faatino foi se matou foi sailiiliga e uiga i le mataupu, atoa ai foi ma faatalatalanoaga na fesiligia ai le au taaalo. Sa tatala foi le avanoa i le pulega e tuuina mai ai sa latou tali e tusa ai ma tu’ua’iga”.

Na taua e Faleomavaega, i le maea ai o le latou sailiiliga, ua faamautuina ai, o le tele o nei tu’uaiga e le’o sa’o.

O nisi o tuuaiga ogaoga e pei o toleniga e faatolu i le aso ona fai, ae ono aso o le vaiaso e fai ai, e le sa’o aua e le o le polokalame lena o loo faatinoina. O tuuaiga foi e leai ni meaai ma ni vai sa maua e tama taaalo ao faanofoesea i le koviti, e le faamaoni foi. I le mataupu o le talosaga e aveesea pe sui atu le pulega a le Manu Samoa Taitoafitu, sa saunoa manino iai Faleomavaega, e le o se matafaioi lena a tama taaalo a se au lakapi.

Saunoa le Ofisa Sili, o nisi o tama taaalo na fesiligia i le latou sainia ai o le tusi ae peita’i, na tali mai na latou saini lava ma le leiloa poo a faamatalaga o loo iai, ma e latou te leiloa foi poo a tuuaiga o loo i le tusi.

O le mau a le Ofisa Sili, o le tele o vaega na taua i le tusi, o feeseeseaiga lava e mafai ona soalaupule lava i totonu o le au, e aunoa ma se faasalalau faalauaitele.

Sa faailoa foi e Faleomavaega ua tasi le Komiti Faatonu a le Lakapi Samoa i lana faaiuga, o le a tatala le avanoa i soo se tasi o le ‘au na te fia tu’ua le mafutaga poo le togalauapiga. O lea la ua faamautinoa ai, e toa 4 i latou mai Niu Sila ma le toa tasi mai Ausetalia o le a toe fo’i i latou atunuu o loo aumai ai. Ma o le au taaalo lava ia o le a taliu mai i Ausetalia ma faamautu ai mo sina taimi e tapena ai mo nisi o taamilosaga pe a oo ona faataunuuina.

“Ua uma foi ona ave le tuualalo a le Iuni Lakapi a Samoa i le pulega ma le au atoa, ma ua maitauina foi ua maea on toe soalaupule lava ma faaleleia vaega uma e pei ona le femalamalamaa’i ai.”

Saunoa foi Faleomavaega, e iai itu e faanoanoa ai, ona ua avea le faasalalauina o lenei tusi, ma itu ua faaletonu ai ma taumafaiga ma faipa’aga a le au Taitoafitu, e pe i le fetuunaiga ma le Emirates.

O faigapa’aga ia e mafai ai ona totogi alauni a tama taaalo, ma fesoasoani ai i le Lakapi Samoa e faatupeina tulaga uma. I le taimi nei, e tusa ma le $300,000 tala ua maea ona faamatuu atu e faatupeina ai le faamoemoe a le Taitoafitu.

O le filifilia ai foi o tama taaalo i le au Taitoafitu, e maua latou avanoa e faalauiloa ai latou taleni i fafo atu o le Pasefika, ma ono maua ai ni avanoa mo konakarate i kalapu i atunuu i fafo e pei foi o nisi o igoa ua mavae atu, sa amata uma atu lava i le au Taitoafitu e pei o David Lemi, Ofisa Treviranus, Alafoti Faosiliva ma isi o loo aumau nei i Europa.