9 Iulai 2020. Apia Samoa.
Ua fa’aalia se finagalo o le afioga i le alii faipule o le itumalo o Gagaifomauga No.3, La’aulialemalietoa Leuatea Polataivao Schmidt, o loo tapena le Vaega Faaupufai fou aua le faigapalota o le 2021.
I lana saunoaga i se fonotaga ma le ‘au tusitala i le taeao analeila, na saunoa ai Laauli, o lea ua fuafua e fa’atu lana Pati fou, po’o se vaega fa’aupufai fou ona o le tofa ma le fa’autautaga na aumai i lona itumalo, o ē e pule ia te ia e ala i le tofi faipule i le Maota.
“Ua ‘ou talia le finagalo o lo’u itumalo e fai le vaega fa’aupufai ma saili le compromise. Fea e fa’ata’atia ai le agatonu? O le agaga lena o le manatu o lea mea sili lena e tatau ona ‘ou faia i le taimi lenei,”
“O lea ua tapena, e le’i uma le masina nei ae ua resitala aloa’ia le Pati ma o le a ‘ou tolaulauina atu fa’amoemoega ua fuafuaina ma lo’u talitonuga, e foa’i mai e le Atua le auva’a o le fa’amoemoe lenei,”
Sa tā’ua foi e Laauli, e lē faia sana tusi fa’amavae e tusa ai ma lana faamavaega sa tuuina atu i luma o le Palemene, ao faasolo taualumaga o le Fono i le Aso 30 o Iuni i le masina nei.
I tulafono tumau a le Maota, na saunoa ai La’auli, se’i vagana lava ua ave sana tusi fa’amavae tusitusia ona fa’ato’a aloa’ia lea o lona alu ese ai ma le Maota, peita’i e le’o finagalo iai lona Itumalo, ma o lea o le a ta’atia ai fa’apea.
Sa tā’ua e La’auli ua mae’a ona ave le tusi a lona itumalo i le Fofoga Fetalai o le Maota Fono e fa’ailoa ai lo latou finagalo ma le tofa, e tumau pea ma e le suia le latou faipule.



Peitai i le mataupu lenei sa saunoa ai le Alii Palemia i lana polokalame ma le 2AP, e ao ona tuuina mai se tusi faamavae e tusa ai ma le faamavaega lea sa faalogologo uma iai Samoa atoa i luga o faasalalauga tuusa’o, ma upega tafailagi. O lea la e tatau ai lava ona tu’uina atu sana tusi aloaia. Sa saunoa foi Tuilaepa, e le tatau ona tuuai fua e Laauli ma faaoga le Itulamo, ae o la e na te silafia le mea sao e tatau ona fai.
I lenei lava mataupu ua faaalia foi e le Fofoga Fetalai, ua faamauina e le Palemene o Samoa le faamavaega a Laauli, ma e tatau lava ona savalia e La’auli lana fa’amavaega tu’u gutu e pei ona iai.
Sa taua foi e le Komesina o Faigapalota ia Faimalo Mathew Lemisio, e tusa ai ma le Tulafono o Faigapalota (Electoral Act) ma le Faavae o Samoa (Constitution), e ao ona tuuina atu e Laauli lana faamavaega tusitusia.
Peita’i, na fa’aalia e La’auli, o le a ta’atia ai fa’apea e leai sana tusi fa’amavae e avea i le Palemene ona e manumanu i le fa’ai’uga ua fai mai ai lona itumalo ona e leai se isi pule e usita’i ai na’o tagatanu’u na palotaina o ia.
Ua sauni La’auli ma lona itumalo e fa’atu le vaega fa’aupufai fou ae ta’atia fa’apaganoa ai lana fa’amavaega gutu na fai aga’i le Maota.
“O le itumalo lenei e le Polokiki, leai fa’amolemole e leai se mea fa’apena, na ‘ou le mana’o e fai se fa’ai’uga ia te a’u, mana’o a a’u ia pule a’u i la’u fa’ai’uga e tula’i, ae pule ai latou po’o le a le latou mea e fai,”
E iai le talitonuga o La’auli e matua’i le sa’o lava le fa’ai’uga ma le fautuaga a le Komiti Fa’apalemene i le fa’amaloloina o ia mo le tolu masina, ona o lo’o iai tulafono tumau e lapata’i ai ia, ae o lea ua aumai le fautuaga e fa’amalolo le tumau mo le tolu masina.
O le taimi nei o le a talia le fa’ai’uga o le masina e fa’ailoa aloa’ia ai le Pati fou lea ua fuafua nei e La’auli ma lona itumalo aua le faigapalota o lo’o lumana’i i le tausaga fou.