“E lē Feaiāa’i le Faapolokiki ma le Faatōfala’iga a Alii ma Faipule” – Maulolo

0
2981

28 Aperila 2022, Apia Samoa. Ua faaleo e le Sui Faipule o Sagaga 2 lona faanoanoaga i se tusi ua tuuina atu e le Minisita o Tina ma Tamaitai ma Ala Fesootai, Hon Leota Laki Lamositele – ua faatonuina ai le faaleaogaina o Komiiti o Itumalo ua mae’a ona resitala aloaiaina i lalo o aiaiga na tuuina mai e lenei lava Matagaluega i nai masina ua te’a.

Ua faatonuina e le Minisita, e toe aveese nisi Sui o le Komiti o le Itumalo, ona e tatau lava ona iai i le filifiliga o Komiti ni “sui o le FAST”.

“O lo’u popolega tele, o le a taufaaofi mai le polokiki i totonu o le faatofala’iga a pule mamalu o Alii ma Faipule, ae le fe’aiaa’i mea na, e le aia le ute ma le maene, leaga e numi ai le upega, ma leai ai se i’a e toe maua; e solo ai le falute, o le a manunu ai le toau ma toe vevesi ai Samoa..”

Saunoa Maulolo Tavita Amosa, o le Komiti a Sagaga 2, sa filifilia lava e mamalu o Alii ma Faipule o nuu o le Itumalo. O le Itumalo o Sagaga 2, e tolu lava nuu, o le afioaga o Malie, Afega ma Tuana’i. O le Komiti foi a Sagaga 2, ua mae’a ona totogi le tupe e resitala aloaia ai i lalo o faigafaavae a le MCIL, ma ua se’e foi le va’a i a latou galuega faatino, ae maise o le taimi o vavao ma lenei vaitau o le puipuiga o le Itumalo mai le faamai o le Koviti-19. 

Nisi o polokalame faasolo a le Komiti Sagaga 2, sa faatino ai aoaoga e le Matagaluega o Soifua Maloloina.

Sa ta’ua e Maulolo, o le Komiti a Sagaga 2, sa maea ona ūia uma aiaiga na tuuina mai e le Matagaluega o Tina, Tamaitai ma Ala Fesootai, i le vaitau tonu lava sa toesea ai le afioga ia Leota Laki Lamositele i Niu Sila mo sailiga togafitiga, ae o loo tulai mai ai le afioga i le Sa’o Faapito, le afioga i le Palemia ia Fiame Naomi Mataafa e tauaveina le Matagaluega. 

Saunoa Maulolo, sa mulimulita’ia lava vaega uma o faavae na aumai, ma totogi ai loa le $90 tala e resitala faatulafonoina ai le Komiti, peitai, o lea ua toe suia e le Minisita le fuafuaga e ala i lana tusi ua tuuina atu, ua faale’aogaina ai Komiti sa resitalaina.

“O le fesili, o fea o taoto ai le mea malosi? o Komiti a Sagaga 2 sa fili mai lava e Alii ma Faipule o afioaga o Tuanai, Afega ma Malie.., poo se pule faamalosi mai tua?”

“Ua faatolu ona fono le matou Komiti, ma ua maea foi le galuega, e ala i le faatinoga o tui puipui, o le savalia lea o aiga taitasi e mataituina ma fautuaina i auala o puipuiga mo le faamai.. sa matou tulituliloaina foi ni vaega e ao ona ave iai le faamuamua i manaoga o aiga ma afioaga taitasi..”

Saunoa Maulolo, sa matuai oo atu lava le Matagaluega o Soifua Maloloina e fai aoaoga o Sui o le Komiti, i le faatinoina o suega (RAT tests) mo le koviti, ma o le taimi nei, ua silia ma le 200 RAT test ua maea ona faatino, ma tuuina atu i le Matagaluega lipoti o i latou ua positive, ma e foi ua toe malolosi (recover).

“O ia galuega uma sa galulue ai lava le Komiti ua maea ona resitalaina, peitai, o lea ua faapea mai ua faaleaogaina Komiti, e tatau ona iai a matou Sui e aveese..”

O se faanoanoaga tele ia Maulolo e pei ona ia saunoa iai, o le auala sa tuuina mai ai le tusi, e aunoa ma se amanaiaina o mamalu o Alii ma Faipule, faapea Faletua ma Tausi o afioaga a le Itumalo.

“E le o ni tamaiti lea e fai mai iai nei faiga, a mana’o lava e sui ma sui..”

“O Sui o Komiti – o Tupu ma Tamalii, o Faleupolu, o Faletua ma Tausi, o Sui Tamaitai, o Auga Faapae, ae talofa, aisea ua faia ai faapea? Ua le manatu i le tofa ma le faautaga a afioaga na fili mai ai latou sui..”

“Afai nei la ae toe aveese ae o lea ua galulue.. ao ai se poto, ao ai se toa na te toe aveesea sui mamalu mai le Komiti, o lea ua iloa uma e le Itumalo ona Sui..”

O le isi itu sa saunoa iai Maulolo, o ala faaletulafono e mulimulitaia e Komiti uma ua maea ona resitalaina i le MCIL (incorporated societies). E ao lava ona mulimulitaia faiga faavae o loo ua taatia faaletulafono.

“O mea faapea e revoked (faaleaogaina i lalo o le tulafono), e aumai le faavae pei ona aiaia muamua, ina ia aloaia ni suiga e fai iai, ma e ao lava ona tautuana, ‘aua le faataaloga i vai..”

Sa saunoa foi Maulolo, o loo faatonuina Komiti e fesootai ane le Pule Sili o le Matagaluega, pe a maea ona faatino faatonuga ua tuuina mai. 

“E le o ni tamaiti, leai se va fealoai, o lea na aumai le tusi, a maea ona matou faitau lana tusi ona matou faailoa atu lea i lana Pule Sili. Ae a pe a faapea mai matou te feiloai, i le va faamatai? talofa!” 

O le isi itu o loo faasea ai Maulolo, ona o le tusi sa faateutusiina atu ia te ia i lona tulaga o le Sui Faipule poo le Taitaifono foi o le Komiti a Sagaga 2, ae o loo tusia ai Vaimauga 2 i nisi itu o le tusi.

“O le tusi na aumai ia te au, ae o loo tusia ai Vaimauga 2, leai o Sagaga 2, o le nofoalii o le Malietoa, e le o se Itumalo e ula ai”.

O le tuualalo a le Sui Faipule o Sagaga 2, “Seu le manu ae tagai i le galu, ua uma le palota, tatou alo faatasi, aua nei aumaia le faapolokiki e sosofa ai le faatofalai’ga.”

Ae lei maea le tausaga 2021, e 22 Itumalo ua maea ona faalauiloa e le Matagaluega o Tina ma Tamaita, ua resitala aloaia i le MCIL a latou Komiti. Petai, ua tuuina mai ni mau a nisi o le Matagaluega, e faamatala ai le suiga foi o loo ua iai nei.

“E faaleaogaina uma Komiti sa resitalaina, ae apalai loa suiga fou e pei ona tuuina atu i le tusi a le Minisita. E tatau ona Sui Taitaifono le FAST, toe Failautusi le FAST, ma sui e toaono o le HRPP ma le toaono foi a le FAST. Ia, ma le Taitaifono o le Faipule a le Itumalo, maua ai loa le 15.”

Sa taumafai lava lau Samoa Global News talu mai le Aso Gafua, e maua se fesootaiga ma le afioga i le Minisita o Tina ma Tamaitai e tusa ai ma lenei mataupu maaleale, peitai, sa saunoa mai le failautusi, o loo auai atu i nisi o faatalatalanoaga a le Komiti o le Palemene. Na taumafai atu foi i le susuga i le failatusi i le Aso Lua ma le Aso Lulu ina ua maea le Palemene, ae lei toe tali mai lava mo se fesootaiga. Na taumafai atu foi se avanoa i le Ofisa Sili a le vaega o Auaunaga Lautele (Community Development), peitai, sa faapea mai, o loo iai faatasi ma le Ofisa Sili i nisi o fonotaga faapitoa.


[starbox]