
Tusia: Tusiga Taofiga, Sooupu a le Malo. O le sauniga o Tulaga Mamalu ma Fa’ailoga Tauāloa a Samoa, o se auala e amanaia ai le tautua a le mamalu o le atunu’u i so’o se atina’e, ae maise le fesoasoani i le atina’eina o Samoa ma ona tagatānu’u.
Ua lima nei tausaga talu ona faatino lea faamoemoe ona o faalavelave na tulai mai i le aafia ai o Samoa i le misela ma le koviti.
O lea sauniga fa’apitoa, e fa’afetaia ai e le Mālō le anoanoa’i ma le oa o sao tāua a ona tagata, e ala i le sasa’a mai o tomai ma agava’a ‘ese’ese o lo’o fai ma poutū mo le atina’eina o lona tamāo’āiga i totonu o nu’u, ekalesia ma ‘āiga.
Ua 60 tausaga le folauga a Samoa o se Mālō Tuto’atasi. O se Mālō laititi ma itiiti ona lau’ele’ele ma lona ogāsami, ma e fa’alagolago tele lona atina’e i ona tagatānu’u.
O le agaga lea ua fa’atinoina ai e le Mālō lenei sauniga, e amanaia ai galuega fītā a ona itu mavae ma ona tagata auā sa’iliga manuia mo atina’e.
E lauāluga i le finagalo o le Mālō le fa’atāua o tautua ‘ese’ese ma e fa’ailoa ai le agaga me’eme’e ma le fa’afetai ona o matāti’a iloga ma le mauāluga ua ausia.
O se auala foi e amanaia ai tagatānu’u ua ma’imau soifua ona o le laveā’ina o soifua o isi tagata, faapea foi ma le amanaia o sui o nu’u ma tama’ita’i ua iloga lo latou soifua tautua i afio’aga ta’itasi.
Tala fa’asolopito
O le ulua’i sauniga sa fa’atautaia i le tausaga 1993 i lalo o le Tulafono Tulaga Mamalu ma Fa’ailoga Tauāloa 1999 ma lona teuteuga o lo’o i ai nei i le 2018 (Honours and Awards Amendment Act 2018).
Ua 6 ni Sauniga Fa’apitoa fa’alemālō mo Tulaga Mamalu ma Fa’ailoga Tauāloa talu ona amata mai i le tausaga 1993, 1994, 1995, 2005, 2014 ma le sauniga mulimuli i le 2017.
Ua silia i le to’a 100 le aofa’i o tagatānu’u Samoa ua mae’a fa’ae’e atu i ai Pine Tauāloa e amanaia ai lo latou sao tāua iā Samoa talu mai le ulua’i sauniga.
E 13 itu’āiga pine tauāloa e agava’a ai sui fa’atutū, ma o le Komiti o Tulaga Mamalu ma Fa’ailoga Tauāloa e tofia e le Kapeneta e galulue mo le filifilia o ni tagatānu’u e agava’a mo lea fa’amoemoe.
E to’aono (6) Sui o le Komiti o lo’o aiaia i le Vaega 23, 24 ma le 25 o le Tulafono o Tulafono o Tulaga Mamalu ma Fa’ailoga Tauāloa 1999 o lo’o gafa ma lea galuega tele.
Sui o le Komiti
1. Ta’ita’ifono (Ofisa Sili o le Matāgaluega a le Palemia ma le Kapeneta);
2. Sui Usufono (Ofisa Sili o le Matāgaluega o Tupe);
3. Sui Usufono (Ofisa Sili o le Matāgaluega o Tinā ma Tama’ita’i, Atina’e o Nu’u ma Agafeso’ota’i);
4. Sui o Vaega Tumā’oti (Su’a Julia Wallwork);
5. Sui o Ekalesia (Rev Siaosi Nu’uausala);
6. Sui o Ali’i ma Faipule (Tulimaseali’i Seiuli Moala).